Dlaczego niektóre maszyny są głośniejsze od innych? Dlaczego kierownica samochodu drży przy pewnych prędkościach? Dlaczego pedał hamulca drży pod stopą w czasie hamowania? W zasadzie codziennie mamy do czynienia ze zjawiskiem, którego konsekwencje są często lekceważone, z niewyważeniem.
Termin "niewyważenie" wywodzi się od "równowaga", który z kolei pochodzi od "waga". Waga jest w stanie równowagi kiedy ta sama waga jest na każdej szali. To samo możemy powiedzieć o rozłożeniu masy wirnika w pobliżu jego osi obrotu. NIerówne rozłożenie masy jest nazywane niewyważeniem. Powoduje ono siły odśrodkowe, wibracje i hałas podczas wirowania. Przy większej prędkości nasilają się i są one dużo bardziej zauważalne.
Trwałość produktów
Łożyska, zawieszenia, obudowy i fundamenty mogą być narażone na duże obciążenia spowodowane wibracjami wynikającymi z niewyważenia, co powoduje także zwiększone zużycie. Produkty z niewyważonymi częściami często mają krótszą trwałość.
Bezpieczeństwo
Wibracje mogą zmniejszać połaczenia przykręcanych i zaciskowych połączeń, aż do całkowitego poluzowania się części. Wibracja niszczy także włączniki elektryczne, a przewody i kable mogą się łamać na połączeniach. Niewyważenie może znacznie zmniejszyć bezpieczeństwo operacyjne maszyny, zarówno obsługa i maszyna są narażone.
Jakość
Nieregularnie pracujące narzędzie elektryczne nie może być precyzyjnie używane. Wzrasta wysiłek używającego przez co szybciej się męczy. Wibracje mają także znaczny negatywny wpływ na wyniki w produkcji obrabiarek. Szlifierka lub maszyna do stolarki wykonuje swoją pracę niedokładnie i wytwarza więcej wybrakowanych produktów jeśli wrzeciono i narzędzia nie zostały precyzyjnie wyważone.
Konkurencyjność
NIedokładna i głośna praca urządzenia jest brana pod uwagę przy ocenie jakosci, tak więc wibracje mogą mieć znaczący negatywny wpływ na konkurencyjność produktu. Mocno wibrujące domowe urządzenie albo głośny samochód nie odniosą sukcesu na rynku.
Siły wytwarzane przez niewyważenie, zakłócające wibracje i hałas są usuwane poprzez wyważanie. Polega ono na ulepszeniu rozłożenia masy wirnika, żeby mniejsze siy odśrodkowe działały w jego łożyskach. Podczas wyważania trzeba także wziąć pod uwagę rodzaj niewyważenia.
Rodzaje niewyważenia
Niewyważenie może zostać podzielone na różne rodzaje w zależności od ich wpływu. Poza kształtem i przeznaczeniem wirnika, rodzaj niewyważenia wpływa na położenia płaszczyzny korekty oraz wybór tolerancji niewyważania.
Najważniejszymi rodzjami niewyważenia są: